Hoe beïnvloeden jouw onbewuste vooroordelen je gedrag en beslissingen? Jeroen en Sharon zijn afdelingshoofd bij Dienst Vervoer & Ondersteuning van Dienst Justitiële Inrichtingen. Zij organiseerden, samen met een aantal collega’s, een workshop ‘Tabula Rasa’ als onderdeel van een teamdag. De workshop werd gegeven aan de hele divisie Beveiliging, in totaal 500 personen.
In Tabula Rasa worden deelnemers uitgedaagd om hun eigen vooroordelen te onderzoeken en te doorbreken. Door interactieve oefeningen en reflectiesessies krijgen deelnemers inzicht in hun onbewuste aannames. En dat leidt weer tot meer begrip en betere communicatie binnen teams. Deze innovatieve workshop kon plaatsvinden dankzij de stimuleringsregeling ‘Samen voor ontwikkeling’ van het A+O fonds Rijk. Hoe hebben Jeroen, Sharon en hun collega’s deze ervaring beleefd? En hoe vertalen zij de inzichten naar de praktijk?
‘Uit een enquête binnen de divisie Beveiliging was voortgekomen dat verschillende onderwerpen voor verbetering vatbaar zijn,’ begint Jeroen. ‘Dat namen we mee bij de invulling van de teamdagen. Via een collega van de Politie hoorden wij over de workshop Tabula Rasa, die voor grote groepen gegeven kan worden. Het leek me een goede en laagdrempelige manier om de teamdag behalve gezelligheid ook een verdiepende boodschap mee te geven.’
Hij gaat verder: ‘Het was een geslaagde workshop vol verrassingen en humor. Het begon al met de vraag: wat betekent respect voor jou? Het antwoord wat dan vaak wordt gegeven is: iemand behandelen zoals je zelf behandeld wil worden. Toen gingen de twee heren die de workshop gaven, naar iemand toe en vroegen of zij diegene een knuffel mochten geven, omdat zij graag zelf geknuffeld werden. Tot iemand aangaf dit niet te willen. Dat liet zien dat iedereen andere wensen en grenzen heeft wat betreft interacties. Respect wil feitelijk niet zeggen dat je een ander altijd behandeld zoals je zelf behandeld wil worden, het ligt genuanceerder.’
Elkaar oordeelvrij benaderen
De achterliggende gedachte van de workshop is onder andere te leren iemand oordeelvrij te benaderen. Jeroen vertelt: ‘De reacties van de collega’s waren wisselend. Sommigen vonden het meteen leuk, anderen zagen het niet zitten en vonden het te zweverig. Toch is de workshop uiteindelijk goed ontvangen. Ook bij de collega’s die eerst sceptisch waren. Naarmate de workshop vorderde, werden ze toch enthousiaster.
In de Tabula Rasa workshop komen de workshopleiders eerst in hun gewone kleding binnen. Later in de workshop komen ze plotseling binnen in sportkleding van de sport die zij uitoefenen. ‘Zo werd het beeld dat de collega’s van hen hadden steeds veranderd,’ legt Jeroen uit. ‘Het werd ook duidelijk dat je niet meteen iemands hele verhaal kunt kennen, en vooral bereid moet zijn om je in iemand te verdiepen,’ legt Jeroen uit. ‘Eén van de boodschappen die goed in ons werk past, is dat iedereen een eigen verhaal en talenten heeft. Niet alles is wat het lijkt.’
Wat het meest verrassend was? ‘Laten we niet alles verklappen, maar ga het zeker zelf ontdekken door deze workshop te volgen. Wat we wél kunnen zeggen is dat de collega’s die in het begin een oordeel hadden over de “zweverige” inhoud, zich aan het einde opeens veel beter konden identificeren met de workshopleiders.’
Verdieping geven aan de teamdag
‘Dankzij de stimuleringsregeling Samen voor Ontwikkeling van het A+O fonds Rijk konden we de teamdag ook nog verdieping geven, afgestemd op de signalen die we kregen uit de enquête. De subsidie gaf ons ruimte om een nieuwe vorm uit te proberen. Een workshop zoals dit heeft geen vastomlijnd resultaat, maar kan een zaadje planten bij mensen. Met de inzichten van de workshop kan men hun collega’s positief en open benaderen, zonder vooroordelen. Dat zorgt voor een goede sfeer, ook wanneer nieuwe collega’s worden ontvangen. Zo hebben we weer een steentje bij kunnen dragen aan de beweging naar meer aandacht voor de mensen binnen DJI.’
Heb jij ook een idee voor een vernieuwend initiatief dat jouw werk, team of organisatie ten goede komt? Kijk dan bij de Stimuleringsregeling Samen voor ontwikkeling en dien je voorstel in!