00:00:04
Tjip de Jong: Deze aflevering is onderdeel van een podcastserie van het A+O fonds Rijk. Kijk voor meer informatie over betekenisvol werk, ontwikkeling en werkplezier van rijksmedewerkers, nu en in de toekomst, op de website www.aofondsrijk.nl. Leuk dat je luistert naar een nieuwe podcast, mijn naam is Tjip de Jong. In de studio zijn Lenneke Moolenaar, Eddy Cloosterman en Maggie van den Heuvel. Lenneke Moolenaar is beleidsadviseur bij CNV overheid, Eddy Cloosterman is beleidsadviseur sector Rijk, FNV overheid en vanuit deze organisatie volledig inzetbaar voor het A+O fonds Rijk als projectleider. En Maggie van den Heuvel is universitair docent afdeling arbeid en organisatiepsychologie aan de Universiteit van Amsterdam en daarnaast zelfstandig psycholoog rondom mindfulness, trainer-coach en als jobcrafting trainer betrokken bij het project ‘Werken aan je toekomst’. Leuk dat jullie er zijn. We zitten op gepaste afstand, fijn dat dat kan weer in deze tijd. We gaan het hebben over loopbaanontwikkeling en persoonlijke ontwikkeling en specifiek het project ‘Werken aan je toekomst’ en de Summerschool. En ik ben met name wel benieuwd naar dat idee van de Summerschool, want in de zomer heb je natuurlijk altijd vrij, maar misschien dus niet bij een Summerschool. En dat gaat eigenlijk over het idee dat je veel meer invloed hebt op je eigen loopbaan dan je vaak denkt. En hoe dan? Nou, bijvoorbeeld door rijksmedewerkers tools en handvatten te geven hoe ze hun eigen werk kunnen vormgeven en vernieuwen. Dat is eigenlijk een vorm van regie nemen en het heft in eigen handen nemen als het gaat om persoonlijke ontwikkeling, werkgeluk en daarmee je eigen ontwikkeling binnen de Rijksoverheid. En het is echt wel wat anders dan dat je denkt: nou ja, dit is wel een beetje mijn project en mijn werk tot mijn zevenenzestigste. Want je gaat dus eigenlijk als het ware je eigen werk vormgeven en ontwikkelen. En het project ‘Werken aan je toekomst’ en onder andere de Summerschool biedt hier een platform voor en het is erg succesvol. Dus het is hoog tijd om daar meer van te leren en dat gaan we in deze podcast doen. En dat gaan we ook doen aan de hand van een fragment van één van de deelnemers. Dus we hebben wat dat betreft een leuk programma op de rol staan. Om maar even te beginnen: Lenneke en Eddy, zo’n project, wat is jullie rol precies daarin geweest? Zijn jullie echt de initiators geweest? En hoe lang is dat dan geleden?
00:02:01
Eddy Cloosterman: Summerschool gaat terug naar 2014. Toen kwam ik net werken bij FNV en één van mijn eerste projecten was eigenlijk met collega’s van mij meehelpen met de Summerschool. Dat was een nieuw idee. Ik had vanuit mijn vorige baan veel ervaring als projectleider en het organiseren van dit soort evenementen, dus ik heb dat met plezier aangenomen. En ik doe het eigenlijk nog steeds als één van mijn projecten. Dus dit jaar wordt het dan de achtste keer.
00:02:30
Tjip de Jong: Kijk, de achtste keer. Dat is wel echt een initiatief wat je hebt zien groot worden, in zekere zin.
00:02:39
Eddy Cloosterman: Ja, van twee dagen in 2014 naar na zes dagen.
00:02:43
Tjip de Jong: En Lenneke, was jij in die tijd ook al betrokken?
00:02:45
Lenneke Moolenaar: Nee, ik was toen nog niet werkzaam voor het arbeidsmarkt- en opleidingsfonds Rijk, maar mijn voorganger Nelleke, die heeft de Summerschool samen met collega’s ook van FNV op poten gezet. En het leuke van beleidsadviseur zijn is dat je niet alleen maar advies geeft, maar ook gewoon projecten mag leiden en initiëren en op poten zetten. Dus ja, dat is ook heel breed invulling geven aan je beroep.
00:03:10
Tjip de Jong: Leuk, dus zo zijn jullie langzaam in aanraking gekomen met het project en zo is het ook groter geworden. En kunnen jullie iets zeggen over dat idee ‘Werken aan je toekomst’? Er zit natuurlijk heel veel in de titel. Het is ook een afkorting. Daar moest ik nog even over denken, want het wordt ook wel eens afgekort. Wat is dat nou eigenlijk precies, ‘Werken aan je toekomst’?
00:03:30
Eddy Cloosterman: Ja, ‘Werken aan jouw toekomst’ is eigenlijk een campagne website, een platform dat we eigenlijk bedacht hebben binnen het A+O fond Rijk. Hoe kunnen we nou rijksambtenaren beter faciliteren om aan de gang te gaan met hun loopbaan en met persoonlijke ontwikkeling? Vanuit A+O fonds Rijk werden wel trainingen aangeboden. Aan het begin van het jaar werden dan zes trainingen aangeboden en die werden dan datum, januari tot met december. En dan was je eigenlijk het hele jaar bezig met muteren, mutaties en afzeggingen en enfin, niet echt heel gestructureerd. Vervolgens hebben we 2015 bedacht: nou, we gaan eens onderzoeken binnen de Rijksoverheid waar rijksambtenaren behoefte aan hebben. Dat hebben we doormiddel van een enquête gedaan. Waar heb je behoefte aan? Wat voor trainingen zou je willen hebben? Hoe zou je die willen ontvangen? Hoe zou je je willen aanmelden? Via welke media? Nou, daar zijn allerlei uitkomsten uitgekomen en in 2016 zijn we met het platform begonnen, waar we dus de trainingen aanbieden. Er is een toekomstproef test, die maakt groot onderdeel uit van de website en die website is eigenlijk steeds meer gegroeid. Nu bieden we daar zeven trainingen aan. We bieden daar de subsidieregelingen aan van het A+O fonds Rijk en ook het aanbod van de vakbonden en van de mobiliteitsorganisatie in het rijk.
00:04:39
Tjip de Jong: Interessant. Maggie jij bent wetenschapper, onderzoeker. Jij bestudeert dit soort processen. Toen ik afstudeerde, dat is alweer een tijdje geleden hoor, in 2005 aan bedrijfskunde, toen was dit helemaal nog geen thema, want dan ging je gewoon ergens werken. Misschien een beetje al wel, maar dan was er gewoon een baan en dan ging je dit doen en dat doen en dan ging je daarna naar een andere baan. Maar dit lijkt wel een soort nieuwe beweging: om te kijken naar je eigen ontwikkeling. Kan jij iets daarover zeggen? Waar is dat vandaan gekomen?
00:05:06
Maggie van den Heuvel: Ja, als we kijken naar proactief gedrag op het werk, want daar hebben we het eigenlijk over: hoe kan je je eigen regie pakken? Hoe kan je zelf vorm geven aan wat je doet? En hoe je dat ervaart ook vooral. Dan zien we eigenlijk dat het toch 20 jaar geleden al wel in de literatuur naar voren komt, in de vorm van jobcrafting. Jobcrafting gaat dan ook over kleine acties die je zelf kan doen om je werk leuker maar ook zinvoller te maken, en ook om het werk meer aan te laten sluiten op wie jij bent. Niet alleen je persoonlijke voorkeuren maar ook je talenten. Wat kan je? Wat is je ervaring? En wat wil je ook bijdragen?
00:05:46
Tjip de Jong: Kijk, dus om aan te sluiten bij je eigen talent. Maar dat is ook wel een gesprek dat je moet voeren met elkaar. Het is dus iets persoonlijks maar het is ook iets waar je leidinggevende ook ruimte voor zou moeten maken.
00:05:58
Maggie van den Heuvel: Ja, zeker. De rol van de leidinggevende is heel belangrijk, en tegelijkertijd is het interessante aan jobcrafting dat we natuurlijk inzetten bij ‘Werken aan jouw toekomst’ in een vorm van een training, maar de onderzoekers die het ontdekt hebben die noemden het meer een fenomeen. Als mensen zijn we doelgerichte wezens en zijn we creatief. Eigenlijk is het heel interessant: mensen krijgen een taakomschrijving wanneer ze ergens gaan werken, dit en dit en dit wordt er van je verwacht, en ondertussen maken mensen daar allemaal een eigen ding van. In zo’n training ga je dan kijken: Wat doe ik al aan crafting en wat doe ik nog niet? Wat doen anderen in de groep? En daarmee ga je jezelf eigenlijk inspireren en uitdagen om te kijken naar welke kleine acties je kan nemen om je werk nu en ook in de toekomst mooi en zinvol te laten zijn. Voor jezelf en ook voor anderen wellicht.
00:06:53
Tjip de Jong: Interessant, er zit een soort waarderende gedachten achter. Je doet het eigenlijk al wel vanzelf, maar in die training ga je daar bewuster mee om. Het zijn kleine interventies. Dus dat is een beetje het idee. Het is niet meteen grootschalig kijken naar: Ik wil, nou ja, minister-president worden, of ik wil DG worden. Je zegt nee: terug naar je werk, je activiteiten, je focus en daar kijken hoe je kan boetseren?
00:07:15
Maggie van den Heuvel: Ja, het wordt inderdaad ook wel eens ‘baanboetseren’ genoemd, jobcraften. Sleutelen aan je werk, noemen we het binnen het ‘Werken aan je toekomst’ project. En het interessante ook als je kijkt naar de psychologie daarvan, is dat we vaak denken dat er grote veranderingen nodig zijn voordat we ons beter voelen. In praktijk blijkt dat je met kleine veranderingen je al beter kan voelen. Wat niet wil zeggen dat je niet toe kan werken naar grote doelen. Maar het begint toch, zo’n oude wijsgeer die dat al zei: met die eerste stap.
00:07:46
Tjip de Jong: Ja, kleine eerste stapjes. En hoe doe je dat nou in zo’n training dan? Kun je daar iets over vertellen. Hoe kijk je als ontwerper daar naar of als initiatiefnemer?
00:07:54
Eddy Cloosterman: Nou ja, ‘op zijn egeltjes’ wordt wel eens gezegd toch? Kleine stapjes. Wij ontwerpen de trainingen niet zelf. Daar hebben we gelukkig deskundigen zoals Maggie voor. ‘Krachtkaart’ is ook zo’n training die eigenlijk al vanaf het begin van ‘Werken aan je toekomst’ draait binnen het A+O fonds Rijk. Daar hebben we dan deskundigen voor die zo’n training ontwikkelen. Mensen worden echt wel aan de hand genomen en het is heel laagdrempelig. Dat is denk ik wel, voor ons vanuit het A+O fonds Rijk, heel belangrijk. Laagdrempelig. Mensen moeten een vertrouwde omgeving voelen, dat ze inderdaad met collega rijksambtenaren aan de slag kunnen gaan met hun eigen persoonlijke ontwikkeling.
00:08:28
Tjip de Jong: En waarom is dat belangrijk, Lenneke?
00:08:30
Lenneke Moolenaar: Uiteindelijk gun je eigenlijk iedereen – tenminste dat is mijn motivatie ook heel sterk – dat je nu en later lekker in je werk zit en dat je echt ook zelf de tools daarvoor in handen hebt om daar wat aan te kunnen doen. En ‘Werken aan je toekomst’ gaat daar over. Onder andere via jobcrafting, maar ook via andere trainingen waarmee je daarmee aan de slag kan gaan, zonder dat het helemaal groots, meesleepend en ingewikkeld en moeilijk wordt. Maar samen in trainingen en soms ook even tussendoor online kijken. Daar draait het eigenlijk allemaal om bij ‘Werken aan je toekomst’. En er zijn natuurlijk heel veel trainingen en opleidingen binnen het rijk. Wat we bij het opleidingsfonds proberen is daar aanvullend op te zijn of juist naartoe door te verwijzen. Zodat mensen zin hebben om daarmee aan de slag te gaan of elkaar inspireren.
00:09:25
Tjip de Jong: Dat is wel fijn, dus het is ook een soort netwerkplek waar je ook geholpen wordt om te kijken: hé, dat zou wel eens wat voor jou kunnen zijn, dit zou wat voor jou kunnen zijn. En op die manier kan je een beetje zo boetseren, vormgeven.
00:09:35
Lenneke Moolenaar: Ja en het rijksbrede is daar heel erg leuk aan. Dat krijgen we ook telkens weer terug van mensen die de trainingen volgen, maar ook van de trainers. Mensen gaan elkaar rijksbreed dingen toesturen.
00:09:49
Tjip de Jong: Wat is rijksbreed, Eddy?
00:09:53
Eddy Cloosterman: Werk je bij de Belastingdienst, dan kan je bij je mobiliteitorganisatie binnen de Belastingdienst een training volgen. Dat kan niet als je bij DI werkt en je zou via de Belastingdienst een training willen volgen. Bij het A+O fonds Rijk kan dat wel. Daar komen mensen die bij Rijkswaterstaat werken, of bij een kerndepartement, of bij DI. Die komen gewoon gezamenlijk naar die training toe en kunnen op die manier ook kennis en ervaringen uitwisselen. En dat is echt wel de meerwaarde, durf ik wel te stellen, van onze projecten. Dat zien we bij de Summerschool en dat zien we ook bij ‘Werken aan je toekomst’. De deelnemers geven dat elke keer weer terug bij de evaluaties en de trainers geven dat ook echt aan. Het is gewoon mooi om te zien dat mensen horen: hé, het gras bij de buurman is niet veel groener dan bij mij.
00:10:34
Tjip de Jong: Er spelen dezelfde thema’s. Maar is dat zo, Maggie? Als je er even boven hangt, spelen er inderdaad vergelijkbare patronen of dilemma’s?
00:10:41
Maggie van den Heuvel: Ja, het ligt er een beetje aan naar welk niveau van abstractie je gaat. Maar dat klopt wel. Dus als we kijken naar wat mensen vaak gaan doen na zo’n training. Want zo’n training is erg leuk, we zaten dan met elkaar in een ruimte, nu zitten we online met elkaar, maar het begint met tuurlijk pas bij wat je na die training gaat doen. Zo is die training ook opgebouwd, mensen gaan zelf aan de slag. En wat je ziet is dat het vaak gaat over toch weer in gesprek gaan met iemand en contact maken. Dat kan binnen je eigen werkomgeving, met je leidinggevende bijvoorbeeld over wat je nodig hebt, maar het kan ook daarbuiten. En wat Lenneke en Eddy net zeiden: je kan ook gaan netwerken binnen het rijk. Dat is één aspect. Daarnaast moest ik denken aan een gebeurtenis tijdens een training waarbij een medewerker van de Belastingdienst en iemand die bij een gevangenis werkte, hoe die door naar elkaars hele verschillende werkervaringen te luisteren ook zelf inzichten kregen. Uiteindelijk was de conclusie van diegene bij de Belastingdienst: ik zit hier eigenlijk hartstikke goed. En die ander leerde weer van ervaringen van de andere deelnemers. Zo inspireren mensen elkaar en gaat het dus aan de ene kant over concreet actie ondernemen, maar het gaat dus ook over mindset: Hoe kijk je naar je werk en hoe lukt het je om de aandacht te leggen bij de dingen die goed gaan?
00:12:12
Tjip de Jong: Dus je kijkt ook naar hoe je eigenlijk kijkt naar je werk, de opvattingen die er onderliggend aan ten grondslag liggen. Want een vraag die ik had: kan iedereen dit nou, dat baanboetseren? Want ik kom ook wel eens managers tegen die zeggen: ja, ik heb mensen in mijn team, die zijn niet vooruit te branden. Sommige mensen zeggen: daar wil ik het liefst afscheid van nemen. Of zeggen jullie: volgens mij kan je met iedereen wel dit gesprek voeren over de essentie van je vak en daar dus eigenlijk richting aan geven. Hoe kijk je daarnaar Maggie?
00:12:38
Maggie van den Heuvel: Ja, ik denk meteen het laatste wat je zegt. Dus ik denk dat als het je intentie is om die persoon beter te leren kennen en beter te begrijpen, dan kan je in wezen met iedereen in gesprek gaan over: wat boeit je nou in dit vak of in de taken die je doet? En ik werk ook met mensen, van hoveniers tot medisch specialisten, en met iedereen kan je in gesprek gaan. En het mooie is dat we een model gebruiken waar heel veel wetenschappelijk onderzoek mee gedaan wordt, maar wat ook iedereen kan begrijpen. Op alle niveaus.
00:13:13
Tjip de Jong: Het is ook praktisch toepasbaar. Niet zo’n wetenschapsmodel waarvan je denkt: ja, het zal wel kloppen, maar wat moet ik ermee? Dus het is ook wel onderbouwd in een zekere zin, want jij doet er ook echt onderzoek naar?
00:13:24
Maggie van den Heuvel: Klopt, ja. En als je het kijkt naar eigen crafting ervaring, vind ik dat ook één van de leukere dingen. Dat ik tijdens zo’n training mensen mee neem in die theoretische wetenschappelijke wereld en tegelijkertijd hoor wat er op de werkvloer speelt. Dat inspireert mij als wetenschapper weer om zo te zien waar meer onderzoek naar moet komen.
00:13:43
Tjip de Jong: Je zou eigenlijk kunnen zeggen dat dat gesprek en die ontmoetingen ook al een soort van praktijkonderzoek zijn naar je eigen werk. Je praat met elkaar over wat je bezig houdt, wat je lastig vindt, wat je leuk vindt.
00:13:53
Eddy Cloosterman: Ja en dat zien we ook heel erg terug bij die projecten. Bij Summerschool zie je dat echt heel veel gebeuren. Mensen gaan ook tijdens een training, tijdens een proeverij, in tweetallen uit mekaar, in viertallen, dan wordt er ge-speeddate. Maar je ziet die mensen elkaar ook weer opzoeken in de wisselmomenten en in de pauzes en ook bij de borrel aan het einde, om toch nog even de ervaring uit te wisselen. Wat heb jij als tweede workshop gedaan en hoe heb je dat aangepakt? En bij de proeverijen praten ze ook nog met elkaar door. Dat is echt heel leuk.
00:14:19
Tjip de Jong: We hebben een fragment van één van de deelnemers. Zullen we daar eens even naar gaan luisteren, hoe hij het heeft ervaren?
00:14:23
Patrick Leyting: Hallo allemaal. Ik ben Patrick Leyting, werkzaam bij de Belastingdienst. Enkele jaren geleden heb ik de kans gekregen om bij het A+O fonds Rijk de cursus jobcrafting te volgen. Dankzij deze cursus heb ik ontdekt hoe ik mijn functies die ik de afgelopen jaren heb mogen bekleden, met kleine aanpassingen op maat heb kunnen maken. In elke functie is wel enige ruimte te vinden voor de persoonlijke touch. Fysiek verander je niets, maar de manier waarop je tegen het werk aankijkt en het betekenis geeft. De andere benadering zorgt dat je optimaal je motivatie en talenten kan toepassen. Dit heeft mij geholpen het werk als uitdagend en betekenisvol te zien. Ik hoop dat jullie luisteraars, net als ik, deze ervaring mogen beleven.
00:15:13
Tjip de Jong: Bijzonder. Wat valt daarin op bij jullie? Misschien eerst Maggie, als jij naar dat fragment luistert, wat denk je dan?
00:15:19
Maggie van den Heuvel: Het eerste wat mij opvalt is dat hij zegt: fysiek verander je niets. En we hebben natuurlijk sinds vorig jaar meegemaakt dat we fysiek gewoon totaal veranderd zijn. Dus dat is interessant. En we werken ook bijna allemaal nog door, dus het is interessant dat het dus wel kan, maar het benadrukt eigenlijk ook het belang van crafting. En ten tweede geeft hij aan dat hij geleerd heeft om op een bepaalde manier naar zijn werk te kijken waardoor hij betekenisgeving ervaart, zingeving. En hij zegt ook: ik heb ook geleerd hoe ik mijn talenten aan kan laten sluiten bij de taken die ik doe, zodat ik weer uitdaging ervaar in mijn werk. En als ik als trainer dat zo hoor, dan denk ik: hij heeft goed opgelet, want hij benoemt een aantal kritieke aspecten van jobcrafting. En naast die twee – dus op andere manieren naar je werk kijken en uitdagingen zoeken – zijn er nog twee andere manieren. Namelijk hulpbronnen zoeken en hinderende taakeisen verlagen. En die noemt hij dan niet. Dus dat vind ik heel interessant, want die twee hebben hem echt gegrepen. En dat gebeurt ook in die trainingen. Iedereen zit op een ander punt in zijn loopbaan en iedereen kiest dus ook datgene wat hij op dat moment nodig heeft uit die training.
00:16:35
Tjip de Jong: Ik trigger enorm op het woord ‘hinderende taakeisen’. Dat vind ik echt prachtig. Kan je er iets meer over zeggen?
00:16:41
Maggie van den Heuvel: Ja, vanuit dat model, dat is het ‘job demands resources’ model, kijken we naar de werkomgeving. Daar zijn aspecten in die werkomgeving die jou energie geven, die je leuk vindt om te doen, die je helpen om je doelen te behalen. En tegelijkertijd kennen we natuurlijk ook allemaal dat er aspecten zijn waar we last van hebben: administratieve rompslomp, bureaucratie, noem maar op. Dat noemen we dan hinderende taakeisen. En tot slot hebben we ook aspecten die wel energie kosten, maar die ons ook een gevoel van voldoening kunnen geven en dat zijn de uitdagende taakeisen.
00:17:16
Tjip de Jong: Precies. Leuk. Daar kan je dus eigenlijk mee spelen, met die concepten? Ik moet even meteen denken: ik heb een tijd voor de NRC onderwijs blogs geschreven, maar ik ben qua taal niet altijd zo heel precies, en ik heb soms wel eens nachten wakker gelegen omdat ik bang was hoe dat over zou komen. Tot ik bedacht dat ik gewoon iemand kon vragen om voor mij die tekst te redigeren en dat gaf mij een enorme rust. Want ik ben eigenlijk niet zo goed in dat hele specifieke. Dus eigenlijk spelen met je werk en het leuker maken, betekenisvoller, dat is eigenlijk de uitdaging die voor je ligt. Als je dus mee gaat doen aan die leergang, aan die cursus.
00:17:59
Maggie van den Heuvel: Klopt, ja. En wat jij zegt is een heel mooi voorbeeld van taakeisen optimaliseren. Dus jij wint tijd en iemand anders heeft daar weer een leuke klus aan. En het leuke is: dat kan je als individu doen, maar je kan dat ook in groepen doen, ook in teams bijvoorbeeld.
00:18:15
Tjip de Jong: Leuk, interessant. Eddy, nou kan ik me ook voorstellen dat bij zo’n initiatief als dit, dat sommige managers of bestuurders misschien vragen: wat levert het nou op onder de streep? Het is bij het leren presteren debat altijd een vraag, het moet de lijn in. We moeten het weer aan de business koppelen. Hoe kijk je nou naar zo’n toch vaak kritische vraag, bij dit soort wat bijzondere initiatieven?
00:18:35
Eddy Cloosterman: Terecht dat die vraag gesteld wordt. Het kost natuurlijk geld vanuit het A+O fonds Rijk, dus bestuur wil ook graag zien wat het oplevert. Dus bij eigenlijk alle projecten die we doen, meten we alles vanaf het allereerste moment. Alles aan de voorkant en alles aan de achterkant. Dus wij weten eigenlijk precies wie er komen, wat de achtergronden zijn van de mensen. Alles is natuurlijk avg-proof. Als mensen het niet willen invullen dan kan dat ook gewoon. Mensen zijn vrij om het aan te geven, maar we vragen de mensen altijd wel nadrukkelijk om het aan te geven. En ook bij de evaluatie vragen we de mensen weer om aan te geven: Wat heb je ermee gedaan? Wat heeft het je opgeleverd? Welke stappen heb je ondernomen? En dat koppelen we ook altijd terug aan het bestuur. En op die manier kan het bestuur ook weer aangeven: als je het volgend jaar gaat doen, mik dan even daarop of zoem in op dat probleem of op die doelgroep. En op die manier ontwikkelen we eigenlijk altijd die projecten door.
00:19:30
Tjip de Jong: Dus je hebt echt wel een soort sturingsinformatie. En hoe is dat voor de deelnemers? Wat meet je wel, wat meet je niet? Hoe ver ga je? Je moet daar denk ik een soort balans in proberen te vinden.
00:19:42
Lenneke Moolenaar: Ja, nou ja, sommige vragen zijn ook gewoon leuk om te beantwoorden. Bijvoorbeeld: welke stap heb je genomen? Dat kan ook gewoon zijn met mijn collega praten en dat is ook een goeie stap. Dus het is niet zo dat je dan meteen helemaal van baan hoeft te veranderen. Je kan ook tot de conclusie komen: ik zit het hier goed, wat Maggie al vertelde. Dat is ook een mooie conclusie, waardoor je weer lekker in je werk gaat zitten. Dus daar heeft een leidinggevende heel veel aan.
00:20:14
Eddy Cloosterman: Ja, en even ter informatie, het gaat niet alleen om leidinggevenden. Het gaat natuurlijk vooral ook om het team, het projectteam. En anoniem worden die gegevens natuurlijk samengevoegd en dat wordt dan geëvalueerd. Dus het is niet zo dat de individuele gegevens over en weer gaan, absoluut niet.
00:20:32
Tjip de Jong: Nee, maar het helpt je wel natuurlijk om die verbinding te maken met presteren en leren, om het concreet te maken. Meetbaar, merkbaar.
00:20:39
Lenneke Moolenaar: Nee, en juist omdat het dus zonder goedkeuring van je leidinggevende is, gebruikt men die Summerschools en die trainingen van ‘werken aan je toekomst’, om daarna een goed gesprek met je leidinggevende daarover aan te gaan. Zodat je goed voorbereid bent en je kan aangeven: ik zou deze training of opleiding willen volgen op basis van meer zelfkennis die je hebt opgedaan.
00:21:03
Tjip de Jong: Dus het faciliteert ook die verbinding tussen leidinggevende en professional. En dan zou ik nu graag toch ook even naar de Summerschool willen, kunnen jullie daar iets meer over vertellen? Dat vindt in de zomer plaats, denk ik?
00:21:15
Eddy Cloosterman: Voorafgaand aan de zomer. De zomerperiode is een goede tijd om even achterover te zitten en na te denken over je eigen loopbaan en je eigen persoonlijke ontwikkeling. Dat is de achterliggende gedachte. En nou ja, we zijn daarmee begonnen met het idee dat we een mooi aanbod aan trainingen hebben, maar hoe kunnen we de mensen eigenlijk nou nog meer in beweging krijgen of aan het denken zetten over hun eigen loopbaan en persoonlijke ontwikkeling? En op die manier hebben we dat evenement bedacht. Summerschool is een proeverij van de trainingen die we aanbieden vanuit het A+O fonds Rijk. Mensen krijgen dan in vijf kwartier een proeverij, drie workshops kunnen ze dan volgen, als we het dan hebben over een fysieke locatie op een evenement. We verzinnen altijd een thema en daar zoeken we ook altijd een passende locatie bij, want we willen ook dat mensen het leuk vinden om met hun eigen persoonlijke ontwikkeling aan de slag te gaan. Dus ja, je kan wel ergens een zaaltje achteraf huren, en dat is prima en dat gebeurt eigenlijk al genoeg. Maar we dachten: wij moeten het anders doen. We zijn in voetbalstadions geweest, we zijn in dierentuinen geweest.
00:22:16
Lenneke Moolenaar: Het is een beetje het evenementen gevoel, hè, het festivalgevoel. Elkaar inspireren. En je merkt ook echt dat als mensen binnenkomen, dat ze in no-time ook echt best wel de diepte in gaan.
00:22:33
Tjip de Jong: Je creëert echt een plek.
00:22:36
Eddy Cloosterman: Ja, een veilige plek. Heel laagdrempelig. Niet het carnavaleske, dat willen we dus absoluut niet. Het mag wel met een met een glimlach, we openen ook altijd met een glimlach, maar er moet ook hard gewerkt worden.
00:22:51
Tjip de Jong: Er zit focus op, je gaat meteen aan het werk. En je hebt dus echt de kans om in die Summerschool dingen mee te maken, workshops te volgen, proeverijen. Ben je daar wel een geweest, Maggie?
00:22:57
Maggie van den Heuvel: Ja, ja, ik vond dat een fantastische ervaring. Vooral die openheid. En het was heel goed georganiseerd, met heel veel aandacht, tot in de details. Het zag er ook heel mooi uit, en inderdaad wat Eddy en Lenneke zeggen: het is een heel fijn, warm welkom, waardoor het denk ik voor die mensen ook heel makkelijk is om met elkaar in een in gesprek te gaan.
00:23:21
Tjip de Jong: Dus dat helpt ook wel?
00:23:22
Maggie van den Heuvel: Dat helpt zeker.
00:23:23
Tjip de Jong: Ja, en hoe zorg je er nu voor dat die deelnemers ook echt aan de slag gaan? Je kunt het leren niet verplichten. Je kan het opleiden uitbesteden maar het leren niet. Dus zij moeten het wel zelf doen. Zit dat in die omgeving creëren en in die proeverij en die expertise eigenlijk erbij hebben?
00:23:42
Lonneke Moolenaar: Ja precies. En ook mensen die eerder geweest zijn, vertellen erover aan anderen en daardoor wordt het een beetje zoals inschrijven bij een popconcert: daar wil ik heel graag bij zijn geweest. Er zit een netwerkeffect achter. En omdat mensen dat weten is het vervolgens toch ook wel zo dat je dan serieus aan de slag gaat met die persoonlijke ontwikkeling. En het is ook iets, vind ik zelf persoonlijk, wat je jezelf zou kunnen gunnen, een beetje toekomsttijd creëren.
00:24:13
Tjip de Jong: Maar ook aandacht, voor jezelf, maar ook aandacht in de zin van dat iemand je ook daarin begeleidt.
00:24:18
Eddy Cloosterman: Ja, en we verwijzen ook door. Dus dat zijn proeverijen van trainingen die we aanbieden. Dus we verwijzen ook echt door naar de volledige trainingen. En wij zien ook, want dat meten we dus ook gewoon, dat tussen de twaalf en twintig procent van de deelnemers vanuit Summerschool alleen al, volledige trainingen gaan volgen die wij aanbieden. Dus we zetten mensen natuurlijk echt wel aan tot nadenken. En het feit dat iemand al naar de Summerschool toekomt is voor Lenneke en mij eigenlijk al een goeie stap. Dat mensen aan de slag gaan met hun eigen persoonlijke ontwikkeling.
00:24:45
Tjip de Jong: Het gebeurt eigenlijk al, ze zijn het al aan het doen. En hoe nu verder, de toekomst? Want jullie zijn hier nu mee bezig, dit speelt nu. Ja, je hebt prachtig geschetst hoe je dat hebt ontwikkeld en opgebouwd. Wat zijn de volgende stappen? En dan zou ik ook wel straks aan Maggie willen vragen, wetenschappelijk gezien waar je dan nieuwsgierig naar bent. Maar misschien eerst aan jullie, Lenneke en Eddy.
00:25:03
Lenneke Moolenaar: Ja, we hebben natuurlijk afgelopen jaar heel erg moeten schakelen in beide projecten, als het gaat over Corona. Dus we zijn heel erg online gegaan en daarmee is eigenlijk ingezet op meer ‘blended learning’ zoals je dat officieel noemt.
00:25:22
Tjip de Jong: Dus de mix tussen ict en online en life?
00:25:25
Lenneke Moolenaar: Precies. En ook sommige dingen in je eigen tijd, sommige in een groep. En we verwachten dat, net als met het werk zelf, ook het leren veel meer hybride vormgegeven gaat worden. Dus een stukje online, een stukje in een groep samen, een stukje in je eigen tijd. Dus die slag gaan we ook in alle trainingen maken en toch willen we nog steeds heel erg de verbinding blijven leggen. Dus we gaan niet zeggen: oh, ja, dat kan allemaal wel makkelijk online. We gaan het optimaliseren, dat we alle positieve dingen van online hebben, maar ook alle positieve dingen van de echte ontmoeting.
00:26:03
Tjip de Jong: Leuk. Dus een hogere norm op de interactie en de ontmoeting.
00:26:34
Eddy Cloosterman: Ja, ook daarin leren Lenneke en ik. Online evenementen hadden wij nog nooit gedaan, dus ‘dankzij’ Corona hebben we daar nu heel veel ervaring mee gekregen. Dus dat was de volgende stap die we gemaakt hebben. En nu dan de hybride vorm van de Summerschool. We gaan het meemaken. Een stukje online en een stukje evenement op een locatie met een beperkte groep mensen. En dat gaan we dan nu wel door de zomer heen doen. We gaan er ook een online campagne van maken, dus dat is ook een stukje doorontwikkeling van de Summerschool, maar nog wel met de samenwerkende partijen.
00:26:44
Tjip de Jong: Leuk, en waar kunnen we wat meer informatie vinden? Ik zal wat linkjes op de website natuurlijk ook plaatsen, maar weet je ze uit je hoofd?
00:26:47
Eddy Cloosterman: Zeker, http://www.summerschool2021.nl/. Die gaat aanstaande vrijdag online. Die zal dan nog wel under construction zijn, maar dan weet je in ieder geval de site te vinden en daar staat ook de link naar de Facebookpagina. Dat is ondertussen echt een community geworden in de afgelopen jaren. Daar krijg je eigenlijk als allereerste te horen wat de ontwikkelingen zijn, je krijgt wat beelden achter de schermen te zien.
00:27:11
Tjip de Jong: Tof, dus dan kan je helemaal bij. En even voor degene die nu luistert: het is nu 18 mei dat we opnemen, dus het gaat om 21 mei, dat de website online gaat.
00:27:19
Eddy Cloosterman: Ja. En de website www.werkenaanjouwtoekomst.nl, die blijft gewoon doordraaien. Daar staan onze trainingen op, daar staat de toekomstproof test op. Daar kan je informatie vinden over de mobiliteit organisaties.
00:27:34
Tjip de Jong: Superleuk, dus wat dat betreft zijn er genoeg plekken waar je inspiratie kan opdoen en je kan inschrijven, mee kan doen en kan zien wat er gebeurt. En nou Maggie, als onderzoeker of ook als professional die zich hier mee bezighoudt, wat zijn nou thema’s waar jij mee bezig bent, waarvan jij wel wil weten hoe dat zit?
00:27:47
Maggie van den Heuvel: Ja, hoelang heb je nog? Er zijn verschillende thema’s die mij triggeren. Natuurlijk in deze tijd van thuiswerken, hebben mensen opeens heel veel autonomie gekregen. Hoe gaan ze daar nou mee om, op een manier die hen ondersteunt om fysiek en mentaal gezond te blijven? En dat komt ook nu steeds meer aan de orde in die jobcrafting training. Eén aspect wat daar ook steeds bij terugkomt en waar ik ook in mijn andere onderzoeken mee bezig ben, is het concept van zelfcompassie. Dus hoe lukt het je om ook aardig te zijn tegen jezelf? Dat is een hele interessante. Het klinkt wat zweverig misschien, maar er is een hele literatuur over. Een ander aspect wat heel interessant is: mensen zitten in de training en komen weer terug op de werkplek, en je noemde het eerder al: hoe gaat de leidinggevende ermee om? Maar ook: hoe kunnen we leidinggevenden ondersteunen om dat crafting gedrag bij zichzelf, maar ook in hun mensen te stimuleren? Zodat er ook op de werkplek een soort bedding komt van die mensen die terugkomen van al deze mooie trainingen, zodat binnen de werkplek men ook verder ontwikkeld wordt daarin.
00:28:51
Tjip de Jong: Interessant strategisch HR vraagstuk. De transfer van leren en ook dus de leidingen erbij betrekken in plaats van het eruit halen en dan weer erin proberen te.
00:29:00
Maggie van den Heuvel: Precies ja, en dat zit ook eigenlijk helemaal in de visie hoe ik er naar kijk: op verschillende lagen interventies hebben. Zowel op het individuele niveau, als op het groepsniveau, leidinggevende niveau, maar ook in de organisaties. Hoe kunnen we organisaties zo inrichten dat dat craften makkelijker wordt? Hoe kunnen we mensen daarbij ondersteunen? Dus zowel topdown als bottom up.
00:29:20
Tjip de Jong: Nou, dat is mooie onderzoeksvraag, hé Eddy, vind je niet?
00:29:24
Eddy Cloosterman: Ja zeker, want je hebt het over die rol van die leidinggevenden. Kijk, A+O fonds biedt alles gratis aan voor rijksambtenaren, dus dat is het laagdrempelige en ook zonder goedkeuring van je leidinggevende. Want ja, er zijn toch nog steeds plekken binnen Rijksoverheid waar de medewerker toch niet zo graag aan een leidinggevende durft te vragen: mag ik naar een training van het A+O fonds Rijk? Het gaat over persoonlijke ontwikkeling. Dus het zou echt wel heel mooi zijn als dat samen met een leidinggevende kan. Dus dat een leidinggevende wel zegt: natuurlijk, ga naar die Summerschool, dat is goed, je gaat aan de gang met je persoonlijke ontwikkeling.
00:29:56
Tjip de Jong: Mooi. Het is dus ook echt een relationeel vraagstuk en niet alleen een individueel vraagstuk. Dus wat dat betreft is die onderzoeksvraag van dat organisatieperspectief wat Maggie schetst, nou ja, ik wil niet brutaal zijn, maar misschien moeten we daar eens een deel twee over opnemen. Daar is nog wel genoeg over te zeggen. Ontzettend leuk om met jullie hierover van gedachten te wisselen in deze podcast. Kijk zeker even op de website voor de linkjes die net ook door Eddy werden genoemd. Even nog wel een aantal laatste woorden: Luister je nu en heb je als rijksmedewerker of rijksorganisatie ook de ambitie om te vernieuwen? Check dan even www.aofondsrijk.nl/activiteit en zoeken en subsidieaanvragen bijvoorbeeld. En voor meer informatie over dit project, werd al even genoemd, check www.werkenaanjouwtoekomst.nl. Ik zou zeggen: bedankt voor het luisteren. Leuk dat jullie in de uitzending waren en tot de volgende keer.
00:30:37
Maggie van den Heuvel: Dank je wel, heel leuk.