De vakbonden over menstruatie, overgang en werk
Nog nooit waren er zoveel vrouwen op de arbeidsmarkt. Vrouwen in verschillende levensfasen met daarbij behorende eigenschappen en de gevolgen daarvan op hun (werk)leven. De meeste werkomgevingen zijn niet optimaal ingericht en voorbereid op die verschillende levensfasen Dit kan ervoor zorgen dat vrouwen minder vitaal werken. En dat beïnvloedt hun duurzame inzetbaarheid.
Menstruatie en overgang horen bij het leven van vrouwen, en zijn voor elke vrouw anders. Toch rust er nog vaak een taboe op deze onderwerpen. Ongemakken, belemmeringen of chronische klachten worden genegeerd of gebagatelliseerd, ook op het werk. Dat moet anders!
In steeds meer cao’s worden afspraken gemaakt over menstruatie en overgang. Dit begint met erkenning: niet elke vrouw ervaart (chronische) klachten, maar er is een groep die dit wel doet. Door dat te erkennen, waaronder in de cao, kan het bespreekbaar worden.
De volgende stap is het taboe doorbreken en het onderwerp bespreekbaar maken. Dit kan bijvoorbeeld door kennis en ervaring te delen en door maatwerkafspraken te maken.
Specifieke afspraken in de cao helpen om vrouwen gezond en vitaal aan het werk te houden. In het akkoord over CAO Rijk 2024-2025 (artikel 7.2) is afgesproken om het bewustzijn te vergroten voor de gevolgen die menstruatie- en/of overgangsklachten kunnen hebben voor het functioneren van werknemers.
FNV: VerRIJK je kennis: Menstruatie & Overgang
De FNV is voor cao afspraken over menstruatie en overgang, omdat het ervoor zorgt dat de werkomgeving beter past bij de realiteit van veel vrouwen. De FNV heeft het initiatief genomen om samen met de werkgever Rijk uitvoering te geven aan de afspraak in het cao-rijk akkoord 2024 en is het A+O fonds Rijk project VerRIJK je kennis: Menstruatie & Overgang gestart. In dit project worden activiteiten opgezet om het bewustzijn te vergroten over de impact van menstruatie- en overgangsklachten op het werk. Dit draagt bij aan het bespreekbaar maken van menstruatie en overgang op de rijkswerkvloer.
Wil je meer lezen over je rechten en plichten en hoe FNV het taboe op menstruatie en overgang doorbreekt? Bezoek dan de FNV site via onderstaande links. Hier kun je ook brochures downloaden met tips over menstruatie en overgang op het werk.
CNV: meer bewustwording en betere afspraken
CNV zet zich in voor meer bewustwording en betere afspraken rondom de overgang op de werkvloer. CNV maakt zich hard voor cao-afspraken die ervoor zorgen dat vrouwen tijdens de overgang hun werk kunnen blijven doen zonder dat dit ten koste gaat van hun gezondheid.
Het is essentieel dat er binnen bedrijven een cultuur heerst waarin werknemers zich vrij voelen om overgangsklachten bespreekbaar te maken. Werkgevers hebben de plicht om te zorgen voor een veilige en gezonde werkomgeving, en dit omvat ook begrip en flexibiliteit rondom klachten door de overgang. Een open gesprek kan leiden tot oplossingen zoals aanpassing van werktijden, minder werkdruk of de mogelijkheid tot thuiswerken.
Voor werkenden die in de overgang zijn heeft CNV een divers aanbod aan trainingen. Bekijk de trainingen voor werknemers.
Maar ook voor werkgevers heeft CNV een trainingsaanbod dat werkgevers leert hoe het thema overgang bespreekbaar te maken en hoe samen met de medewerker tot oplossingen te komen om verzuim te voorkomen. Bekijk de trainingen voor werkgevers.
AC Rijksvakbonden
Vakbond AC benadrukt dat het belangrijk is om vrouwen te ondersteunen bij het herkennen van signalen uit hun eigen lichaam, aangezien veel klachten rondom menstruatie en de overgang niet altijd direct worden herkend of begrepen. De bond adviseert daarom dat werkgevers en leidinggevenden actief investeren in het aanbieden van laagdrempelige informatie, bijvoorbeeld via interne workshops, digitale tools of brochures, zodat vrouwen zich bewuster worden van de impact van hormonale veranderingen op hun werk. Daarnaast pleit AC Rijksvakbonden voor periodieke werkplekgesprekken met vertrouwenspersonen waarin vrouwen kunnen bespreken wat zij nodig hebben om prettig en vitaal te blijven werken.
CMHF Overheid; (h)erkenning van het individu en meer passende ondersteuning
De CMHF Overheid ziet de cao-afspraken over menstruatie en overgang in de CAO Rijk 2024-2025 als startpunt voor het herkennen en erkennen van klachten die zich kunnen voordoen bij menstruatie en overgang, en de invloed die deze klachten kunnen hebben tijdens werk. Het is belangrijk en zou normaal moeten zijn dat er een cultuur heerst waarin iedereen zich vrij voelt om de klachten die zij ervaren door menstruatie en overgang te bespreken. Maar zo makkelijk is dat voor de meeste mensen niet. Daarom vindt CMHF Overheid het wenselijk dat een gelijkwaardig gesprek kan worden gevoerd, die kan leiden tot individuele oplossingen. Of dit nu bijvoorbeeld een aanpassing is van iemands beschikbaarheid, of het inzetten op een passende werkdruk. CMHF Overheid wil dat iedereen, in welke levensfase dan ook, op een prettige en gezonde manier kan werken.
In het A+O fonds Rijk werkt het Rijk als werkgever samen met vakorganisaties die de werknemers vertegenwoordigen. Dit zijn de vakorganisaties FNV Overheid, AC Rijksvakbonden, CNV Overheid en CMHF Overheid.