Veelvoorkomende menstruatieklachten

Menstruatie is geen ziekte. Maar onderzoek laat zien dat een groot deel van de menstruerende vrouwen serieuze klachten heeft. Elke vrouw krijgt in haar leven met minimaal één, maar waarschijnlijk met meerdere vrouwspecifieke gezondheidsklachten te maken. In dit artikel vertellen we hier meer over.

Vrouwspecifieke gezondheidsklachten kunnen bekkenbodemproblemen, hormonale problemen (overgangsklachten, PCOS, PMDD), vulvaire problemen (lichen sclerosus, vulvodynie) en aan de menstruatiecyclus gerelateerde klachten zijn, zoals hevig bloedverlies, pijn.

Met stip op één

Van alle klachten staan menstruatieklachten met rode stip op nummer één. Dat is niet zonder gevolgen. Meer dan een derde van de vrouwen wordt daardoor negatief beïnvloed in het dagelijks functioneren, is bijvoorbeeld de conclusie van bekend onderzoek uit 2019 van Radboudumc onder ruim 42.000 vrouwen tussen de 15 en 45 jaar die een zeer uitgebreide enquête invulden. Het was de eerste keer dat op deze schaal onderzoek naar de ervaringen van menstruerende vrouwen werd gedaan.

Ondanks de kritiek op de zogenaamde bias, of vooringenomenheid, van het onderzoek (vrouwen die klachten hebben zijn eerder geneigd om mee te doen) liegen de uitkomsten er niet om. Van de ondervraagden noemt maar liefst 85 procent buikpijn, 77 procent premenstruele psychische klachten, 71 procent vermoeidheid, 59,2 procent rugpijn, 56,2 procent hoofdpijn en 53,7 procent hevig menstrueel bloedverlies. Niet minder dan 38 procent (meer dan een derde dus) heeft zoveel klachten dat de (werk)agenda er op moet worden aangepast. Minder dan de helft (48,6 procent) is open over het feit dat menstruatieklachten impact hebben op dagelijkse activiteiten tegen familie en vrienden.

Geen gespreksonderwerp

Andere onderzoeken laten vergelijkbare cijfers zien. Zoals een survey van WOMEN Inc. uit 2022, waaruit blijkt dat 84 procent van de ondervraagden ongemakken of klachten rond of tijdens de menstruatie ervaart. Van hen heeft 82 procent zeer veel last. De meest genoemde klacht is menstruatiepijn. Hevig menstrueel bloedverlies (44 procent) en de angst om door te lekken worden ook veel genoemd. Vrouwen tussen de 45 en 55 jaar hebben vaker last van veel bloedverlies, terwijl vrouwen tussen de 18 en 24 jaar vaker last hebben van hevige pijn.

Een derde van de vrouwen met zeer veel klachten zoekt ondanks de impact van hun ongesteldheid geen (medische) hulp, blijkt uit dezelfde survey. Bijna de helft van de vrouwen die dat wel doet, wacht langer dan een jaar voordat een afspraak met de dokter wordt gemaakt, 17 procent wachtte zelfs langer dan vijf jaar. Ondanks het feit dat 35 procent van de groep met zeer veel last door klachten wordt belemmerd tijdens het werk, praat slechts één procent hierover met hun werkgever.

Kennisgebrek over menstruatie

Nederland telt 4,5 miljoen menstruerende vrouwen. Wereldwijd zijn er elke dag opnieuw zo’n 800 miljoen vrouwen ongesteld. Toch is het nog altijd geen makkelijk gespreksonderwerp. Het idee dat pijn en ongemak er nu eenmaal bij horen zit diep ingebakken. Door kennisgebrek is nog steeds onvoldoende duidelijk welke klachten bij een ‘normale’ menstruatie horen en wat het symptoom zou kunnen zijn van een onderliggend medisch probleem. Bij vrouwen zelf, maar ook in de medische wetenschap. Waarom zoveel vrouwen klachten hebben – dus over het ontstaan van die klachten – is nog veel onbekend. Dat vrouwen veel vaker menstrueren dan een paar honderd jaar geleden speelt waarschijnlijk een rol.  Meer onderzoek is ook op dit punt nodig.  Precies daarom is het belangrijk om de impact van menstruatieproblemen wél te (gaan) bespreken. Thuis én bij de (arbo)arts.

Bronnen

• NVOG. Samenvatting rapport Maatschappelijke acceptatie vrouwspecifieke aandoeningen Fase 1; 2023
• Schoep ME, Nieboer TE, Van der Zanden M, et al. The impact of menstrual symptoms on everyday life: a survey among 42,879 women. American Journal of Obstetrics and Gynecology (2019). Doi: 10.1016/j.ajog.2019.02.048.
• L & Duist, L, van. (2022). Een onderzoek naar het effect van menstruatieklachten op het dagelijks leven. Motivaction, peiling in opdracht van WOMEN Inc.