Waarom je menstruatieproblemen beter wél kunt bespreken

De meeste mensen verzinnen een smoes als zij zich vanwege menstruatieproblemen moeten ziekmelden. Maar is dat wel verstandig? De impact van menstruatieproblemen op de gezondheid heeft namelijk indirect impact op de hele maatschappij.  

Als je niet kunt werken vanwege je menstruatie dan kun je je natuurlijk gewoon ziek melden. Je hoeft de reden niet te noemen. Je werkgever of leidinggevende mag niet naar je medische situatie vragen. De bedrijfsarts en/of Arboarts mag dat uiteraard wel, maar hij of zij mag deze informatie niet delen met je werkgever/leidinggevende.  

Om de klachten heen draaien

De meeste mensen draaien er dan ook omheen als zij zich vanwege menstruatieklachten ziek melden, zo blijkt. Maar liefst 46 procent noemt alleen een symptoom (zoals hoofdpijn of buikpijn), 27 procent geeft helemaal geen reden op en zes procent verzint een smoes, blijkt bijvoorbeeld uit een grootschalige enquête van Radboudumc uit 2019. Slechts 20 procent van de mensen die zich wel eens ziekmeldt durft aan de leidinggevende of werkgever te vertellen dat het om menstruatieklachten gaat. Tegelijkertijd geeft maar liefst 68 procent van de respondenten aan dat zij in verband met menstruatieklachten graag flexibeler zouden willen werken.  

Menstruatie geen gespreksonderwerp? 

Veel mensen zijn opgevoed met het idee dat menstruatie géén gespreksonderwerp is, maar iets om je voor te schamen, en dat klachten er nu eenmaal bij horen. Daarbij is goede voorlichting nog altijd geen vanzelfsprekendheid. Wat precies de grens is tussen normaal en abnormaal (ofwel een medisch probleem) is daardoor nog altijd onduidelijk. Kennisgebrek helpt dus ook al niet mee. Daarbij is er natuurlijk de privacykwestie. Waarom zou je intieme informatie met je leidinggevende of collega’s delen?   

Jongeren zijn niet per se opener op dit punt. Uit een enquête van FNV Young & United onder 3.000 jongwerkenden die weleens last hebben van hun menstruatie kwam naar voren dat een groot deel nog altijd vindt dat dit géén gespreksonderwerp is op het werk. Hoewel 73 procent dit wel met collega’s durft te bespreken, bespreekt het overgrote deel (85 procent) het niet met de leidinggevende. 

Drie redenen waarom we juist wél over menstruatieproblemen moeten spreken:  

1. De impact op de gezondheid 
   Anders dan velen nog altijd denken: elke maand dubbelgevouwen van de kramp op de bank liggen, om het uur naar de wc moeten voor een wisseltruc en/of werk moeten verzuimen zijn geen symptomen van een ‘normale’ menstruatie. Ze zijn het signaal dat het tijd wordt voor een afspraak met de (huis)arts. Deze problemen kunnen namelijk duiden op een onderliggend medisch probleem, en daar zijn misschien wel behandelopties voor.  
2. De impact op verzuim en productiviteit
   Door blijven lopen met onbehandelde menstruatieklachten heeft niet alleen lichamelijke en psychische impact, maar komt ook met economische en maatschappelijke gevolgen. Niet in de laatste plaats vanwege verzuim en productiviteitsverlies.Als je een vast contract hebt en je je ziek voelt vanwege je menstruatie, is dat voldoende reden om je ziek te melden. Maar ook dat is niet zonder consequenties. Los van de loyaliteit richting collega’s en werkgever, heeft ziekmelden ook financiële gevolgen. Misschien gelden er wachtdagen, krijg je niet tot 100 procent doorbetaald of heeft het gevolgen voor je inkomstenbelasting als je uit meerdere ‘potjes’ inkomsten hebt.

   Voor ZZP’ers, uitzendkrachten en/of mensen met een nulurencontract betekent niet werken: nul inkomsten. Je hebt in zo’n werksituatie misschien meer mogelijkheden om je werkagenda op je cyclus af te stemmen als je menstruatieklachten hebt, maar dat betekent waarschijnlijk ook dat je op je vrije dagen ziek ligt te zijn op de bank.

   Naast inkomensverlies, heb je ook te maken met andere kosten. Denk aan zorgkosten (het eigen risico van de zorgverzekering en/of kosten voor reguliere en alternatieve behandelmethoden die niet door de zorgverzekeraar worden vergoed), zelfzorgmiddelen, en de kosten voor de gemiddeld 13.000 wegwerpmenstruatieproducten die je gemiddeld in je vruchtbare leven nodig hebt en zelfzorgmiddelen.  

3. Impact op de maatschappij
   Dat onbehandelde menstruatieproblemen nadelig zijn voor jezelf (je gezondheid, je economische situatie) zal duidelijk zijn. Daarnaast hebben deze natuurlijk ook zijn weerslag op de maatschappij. Reken maar uit. In Nederland hebben zo’n 4,5 miljoen mensen een menstruatiecyclus. Een derde van hen ervaart een negatieve invloed op het dagelijks functioneren. Dat leidt lang niet altijd tot werkverzuim, maar brengt logischerwijs wél productiviteitsverlies met zich mee.Los van de budgetimpact: de economie loopt vast als het arbeidspotentieel van vrouwen niet volledig kan worden benut. Menstruatieklachten zijn alleen al om die reden meer dan een ‘vrouwenprobleem’ alleen. De werkplek menstruatievriendelijker inrichten is alvast één stap in de goede richting. Dat is geen teken van zwakte, dat is gewoon slim. Met kennis over de cyclus – en een paar eenvoudige aanpassingen – kan de hele organisatie (en samenleving) zijn/haar voordeel doen.
   

Lees ook: Veelvoorkomende menstruatieklachten, Tips voor een menstruatievriendelijke werkplek, De 4 fasen van je menstruatiecyclus, Menstruatieproblemen & economische impact   

Bronnen 

• Schoep ME, Adang EMM, Maas JWM, et al; Productivity loss due to menstruation-related symptoms: a nationwide cross-sectional survey among 32,748 women; BMJ Open 2019;9:e026186. doi: 10.1136/bmjopen-2018-026186.  
• FNV Young & United, factsheet Menstruatie & Werk.