Wat is een normale menstruatie?
Wat is normaal qua menstruatieduur, cyclusduur en hoeveelheid bloedverlies? Dat is voor elke vrouw anders. Daarbij verandert het patroon in de 40 jaar die je vruchtbare leven gemiddeld duurt: in de jaren na de eerste menstruatie (menarche) en in de premenopauze kan je menstruatie heviger en pijnlijker zijn. In dit artikel geven we je een antwoord aan de hand van gemiddelden.
Menstruatieduur
Gemiddeld duurt een menstruatie vijf dagen. De meeste vrouwen zijn tussen de twee en acht dagen achter elkaar ongesteld. Alles tussen de twee en tien dagen geldt als normaal. Op de tweede en derde dag is het bloedverlies meestal het hevigst. Het komt geregeld voor dat de menstruatie na een paar dagen stopt, een paar uur of zelfs een dag wegblijft en dan ineens weer verder gaat. Ook al niets om je zorgen over te maken.
Meiden die net beginnen te menstrueren en vrouwen die in de overgang zitten menstrueren doorgaans langer, onregelmatiger en/of heviger. Oorzaak: veranderingen in de hormoonhuishouding. Van de 40 jaar die je vruchtbare levensfase gemiddeld duurt, loopt het maar zo’n 30-35 jaar op rolletjes.
Cyclusduur
De gemiddelde cyclusduur is 28 dagen. Dat staat tenminste in de meeste biologieboeken. Uit data van cyclustrackingapps blijkt dat de gemiddelde cyclusduur in werkelijkheid nét iets langer is dan 29 dagen.1 Alleen is niemand gemiddeld. Bij de meeste vrouwen zitten er 21 tot 35 dagen tussen de eerste dag van elke ongesteldheid. Dat komt neer op een cyclusduur van drie tot vijf weken en dat wordt als ‘normaal’ beschouwd.
Bloedverlies
Gemiddeld verlies je zo’n vijf eetlepels bloed per menstruatie. Ook hiervoor geldt: dit is gemiddeld. Alles tussen de twee en acht eetlepels wordt beschouwd als normaal. Verlies je 80-120 milliliter of meer en/of heb je meer dan acht maandverbanden of tampons nodig per dag, dan is dit een symptoom van hevig menstrueel bloedverlies (HMB).
Hoe weet je hoeveel bloed je verliest? De exacte hoeveelheid meten is lastig. Met een menstruatiecup gaat dit misschien nog het best, maar ook dan is de uitkomst nooit waterdicht. Gynaecologen werken daarom met een zogenaamde menstruatiescorekaart of menstruatiekalender. Daarop geef je aan hoeveel menstruatieproducten je per dag nodig had en hoe verzadigd deze raakten. Op basis daarvan wordt dan berekend hoeveel bloed je ongeveer per menstruatie verliest.
Nog wat gemiddelden? Gemiddeld ben je zo’n 13 keer per jaar een dag of vijf achter elkaar ongesteld. Dat komt neer op 65 dagen per jaar. Je vruchtbare levensfase beslaat zoals gezegd 40 jaar. Als je 40 met 65 vermenigvuldigt kom je uit op 2.600 dagen. Mocht je in je leven zwanger zijn, dan moet je die periode en die van intensieve borstvoeding geven daar vanaf trekken. Maar het komt toch nog altijd neer op zo’n zes tot zeven jaar aan een stuk ongesteld zijn.
Tien keer vaker dan vroeger
Bijzonder: in vergelijking met een paar honderd jaar geleden menstrueren we zo’n 10 keer vaker, namelijk 450-500 keer. Dat heeft meerdere redenen. Vrouwen leven langer (in de middeleeuwen overleed je vaak al voor de menopauze), krijgen minder kinderen en geven minder langer borstvoeding. Daarbij is de menarcheleeftijd (tijdstip waarop de eerste menstruatie plaatsvindt) door de toegenomen welvaart gedaald (er is een minimaal vetpercentage nodig om ongesteld te kunnen worden).
Over de vraag of zoveel vaker menstrueren wel zo gezond is, zijn de meningen verdeeld. Een geregelde cyclus is een teken van gezondheid: je bent sterk genoeg om zwanger te kunnen worden. Maar tijdens de menstruatie worden ook kostbare bouwstoffen (ijzer) en energie verspild. Minder vaak menstrueren zou het risico op endometriose en sommige vormen van gynaecologische kanker (zoals eierstokkanker) kunnen verminderen, denken gynaecologen.
Aantal keer menstrueren verminderen
Met hormonale anticonceptie kun je het aantal keren dat je menstrueert aanzienlijk verminderen. Als je hormonale anticonceptie gebruikt heb je namelijk geen menstruatiebloeding meer, maar een onttrekkingsbloeding. Maar aan hormonale anticonceptie kleven weer andere gezondheidsrisico’s. Meer onderzoek is van belang.
Lees ook de artikelen Wanneer moet je naar een arts? en Menstruatieproducten