De 4 fasen van de menstruatiecyclus

De vier fasen van de menstruatiecyclus

Zoals je een jaar in vier seizoenen kunt verdelen, kun je ook de menstruatiecyclus in vier fasen verdelen. In elke fase van je menstruatiecyclus zit je hormoonhuishouding anders in elkaar. Het is dus logisch dat je je in elke fase net even anders kunt voelen. In dit artikel gaan we dieper in op elke fase van je cyclus.

De menstruatiecyclus wordt – net als andere lichaamsprocessen – aangestuurd door hormonen.
Als je begrijpt hoe je cyclus werkt, en het effect van die hormoonschommelingen leert begrijpen, krijg je er ook meer grip op. Dit zijn de vier fasen:

1. De menstruatiefase

Dag één van je menstruatie is ook dag één van je nieuwe menstruatiecyclus. Je oestrogeenniveau is laag en de productie van progesteron is gestopt, waardoor je baarmoederslijmvlies wordt afgebroken en afgevoerd. Daardoor kun je last hebben van menstruatiekramp, een opgeblazen gevoel, doorlekstress en gebrek aan energie. Het goede nieuws: de oestrogeenproductie zit vanaf deze fase weer in de lift. Als je PMS-klachten (of zelfs PMDD) hebt, dan nemen deze vanaf nu snel af.

2. De folliculaire fase

Na de menstruatiefase kom je in de folliculaire fase. De term folliculair verwijst naar follikel: een met vocht gevuld blaasje waarin een onrijpe eicel zit. Onder invloed van follikelstimulerend hormoon (FSH) krijgen je eierstokken (ovaria) het signaal dat ze nieuwe eicellen (follikels) moeten laten rijpen.

Heeft het oestrogeenniveau zijn piek bereikt, dan daalt de FSH-productie en neemt de productie van luteïniserend hormoon (LH) toe. Dat zorgt ervoor dat één uitgerijpte eicel met een ‘sprong’ los komt uit de follikel. Het restant van de follikel wordt corpus luteum (het gele lichaam) genoemd. Het gele lichaam zorgt voor nieuwe aanmaak van oestrogeen en progesteron. Doordat de hoeveelheid oestrogeen in je lijf verder toeneemt, ga je je steeds energieker, zelfverzekerder, stabieler en creatiever voelen.

3. De ovulatiefase

Ongeveer halverwege je cyclus is de ovulatiefase. De lichaamstemperatuur stijgt iets en sommigen voelen tijdens de eisprong (ovulatie) een lichte kramp. De hoeveelheid FSH en luteïniserend hormoon (LH) is nu op zijn max, waardoor je eierstokken het signaal krijgen om een eicel los te laten zodat deze bevrucht zou kunnen worden. Ook je oestrogeenlevel is nu op zijn hoogst. Dit samen helpt het baarmoederslijmvlies om dikker te worden, zodat de bevruchte eicel zich zou kunnen innestelen.

Rond je ovulatie (eisprong) is de zwangerschapskans het grootst. Het is dus niet toevallig dat je je in deze fase energieker voelt en meer zin hebt in flirten en seksuele intimiteit.

4. De luteale fase

Die ovulatiefase duurt helaas maar een paar dagen, terwijl de periode erna (de luteale fase) wel 14 dagen in beslag kan nemen. In deze fase na de eisprong daalt het oestrogeenniveau en neemt het hormoon progesteron de leidende rol over. Progesteron remt de aanmaak van de hormonen FSH en LH, waardoor er geen nieuwe eicellen gaan rijpen. Zodra je lijf doorkrijgt dat er geen succesvolle bevruchting heeft plaatsgevonden, gaat het zich voorbereiden op het afvoeren van het overtollige baarmoederslijmvlies (= menstruatie).

Halverwege de luteale fase raakt de productie van oestrogeen en progesteron in een vrije val. Hoe dichter je bij de menstruatiefase komt, hoe meer PMS-verschijnselen de kop op kunnen steken. Stemmingswisselingen, eetbuien, huidproblemen, vocht vasthouden: het zijn allemaal geen zaken die humeurbevorderend werken. Maar aan het eind van deze fase komt de menstruatie en begint de hele cyclus weer van voren af aan.

Twee fasen?

Feit: je kunt de menstruatiecyclus ook in twee fasen verdelen. De folliculaire fase is het eerste deel van de cyclus, de periode tussen menstruatie en ovulatie. De luteale fase is het laatste gedeelte van de cyclus: de periode tussen ovulatie en menstruatie.